Rabka-Zdrój po raz kolejny stała się miejscem ważnego dialogu o zdrowiu psychicznym. 2 kwietnia w Kinie Śnieżka odbyła się druga edycja konferencji „Uprzedź Depresję”, zorganizowanej w związku ze Światowym Dniem Chorego Psychicznie. Wydarzenie zgromadziło mieszkańców regionu, nauczycieli, młodzież i przedstawicieli instytucji publicznych, którzy wspólnie próbowali odpowiedzieć na pytanie: jak skutecznie przeciwdziałać depresji i wspierać osoby w kryzysie. Organizatorami wydarzenia byli Centrum Zdrowia Psychicznego Podhalańskiego Szpitala Specjalistycznego im. Jana Pawła II w Nowym Targu oraz Akademie Nauk Stosowanych.

W sercu uzdrowiskowej Rabki, znanej z troski o zdrowie fizyczne, tym razem skupiono się na kondycji psychicznej – równie ważnej, choć wciąż często pomijanej. Konferencja „Uprzedź Depresję 2.0” przyciągnęła licznych ekspertów, ale przede wszystkim uczestników, dla których temat zdrowia psychicznego nie jest jedynie medialnym hasłem, ale codzienną troską – zarówno w pracy, jak i życiu prywatnym. Na sali obecni byli m.in. uczniowie Zespołu Szkół im. ks. prof. Józefa Tischnera, ich nauczyciele, rodzice oraz lokalni mieszkańcy.
W konferencji uczestniczył również burmistrz Rabki-Zdrój Leszek Świder oraz dyrektor Podhalańskiego Szpitala Specjalistycznego im. Jana Pawła II w Nowym Targu – Marek Wierzba, który wyraził wsparcie dla działań na rzecz zdrowia psychicznego młodzieży i podkreślił, że szpital konsekwentnie rozwija opiekę psychiatryczną w regionie.
Inwestujemy w ludzi, w specjalistów, w programy profilaktyczne. Zdrowie psychiczne wymaga takiego samego traktowania jak zdrowie fizyczne – i to przesłanie staramy się codziennie realizować – mówił dyrektor nowotarskiej placówki.
Podczas konferencji odczytano także list od rektor ANS dr Bianki Godlewskiej-Dzioboń.
To wydarzenie jest szczególne – nie tylko z uwagi na wagę poruszanych tematów, ale także dlatego, że powstało z inicjatywy Centrum Zdrowia Psychicznego w Nowym Targu, działającego w strukturach Podhalańskiego Szpitala Specjalistycznego im. Jana Pawła II. Fakt, że społeczność lokalna sama zwróciła się z potrzebą jego kontynuacji, jest dla nas wszystkich ważnym sygnałem: chcemy mówić o zdrowiu psychicznym, chcemy rozumieć lepiej, chcemy być razem – nie obok, ale blisko – napisała w liście dr Bianka Godlewska-Dzioboń.
Program konferencji był bogaty i wielowątkowy. Dr Agnieszka Basicz, kierująca oddziałem CZP w Rabce, przedstawiła narastające potrzeby w zakresie opieki psychiatrycznej dzieci i młodzieży.
Nasze centrum to nie tylko gabinety. To przede wszystkim przestrzeń bezpieczeństwa i zrozumienia – podkreślała. To sztab specjalistów m.in. lekarzy psychiatrów, psychologów i psychoterapeutów oraz asystentów zdrowienia. Centrum Zdrowia Psychicznego oczywiście skupia się na leczeniu i wsparciu osób dorosłych, ale podkreślenia właśnie wymaga wskazanie na narastający problem zaburzeń i kryzysów psychicznych wśród dzieci i młodzieży - podkreśliła.
Psycholog mgr Patrycja Pawlicka-Gruszka skupiła się na psychoterapii, jako kluczowym elemencie leczenia depresji.
Tutaj dla skuteczności jej działania jest wzajemne zaufanie i nawiązanie relacji terapeutycznej z pacjentem. Oczywiście niezbędna jest na wstępie chęć pacjenta do uczestniczenia w terapii. Bez jego świadomej dobrowolnej zgody i zaangażowania w proces terapii nie ma mowy o pozytywnych skutkach wspólnej pracy. Dlatego zachęcania na siłę np. przez bliskich osoby w kryzysie do zgłoszenia się na terapię nic nie dadzą. Psychoterapeuta też oczywiście nie daje bezpośrednio rad, ale przede wszystkim pomaga pacjentowi nazwać i zdefiniować emocje, które się u niego pojawiają i zrozumieć przyczyny objawów. Oczywiście popularne nurty psychoterapii: poznawczo-behawioralna i dynamiczna nieco się różnią, ale każda z nich ma na celu poprawienie stanu zdrowia podopiecznego. Terapeuci uświadamiają, pacjentom, że takie uczucia jak smutek, lęk czy nawet złość są naturalne i jeśli są adekwatne do konkretnej sytuacji życiowej to nie są niczym złych - mówiła psycholog.
Z kolei psycholog i terapeuta mgr Beata Bernatek przypomniała, że depresja nie wybiera – może dotknąć każdego, bez względu na wiek czy status społeczny.
Dlatego tak ważna jest profilaktyka, szczególnie w szkołach i środowisku lokalnym – zaznaczyła. I jak dodała profil Centrum Zdrowia Psychicznego w Nowym Targu z oddziałami w Zakopanem i Rabce to nie tylko leczenie i wspieranie osób zmagających się z problemami psychicznymi, ale i szeroko rozumiana profilaktyka. Przeprowadzono wiele szkoleń i spotkań edukacyjnych zarówno z rodzicami jak i nauczycielami, ale i uczniami ze szkół podstawowych i średnich z całego regionu. Tutaj wskazywano, jakie działania są skuteczne w ramach profilaktyki, radzenia sobie w trudnych sytuacjach jak i rozpoznawania pierwszych objawów tej choroby czy kryzysu psychicznego. Opiekunom przekazywano również wiedzę, o postępowaniu w sytuacji, gdy zaobserwują pierwsze objawy, które powinny budzić niepokój - zaznaczyła mgr Beata Bernatek.
Szczególnym momentem spotkania było świadectwo Anny Wawrzyńczak, asystentki zdrowienia pracującej w nowotarskim Centrum Zdrowia Psychicznego, która opowiedziała o uwarunkowaniach jej dzieciństwa i dorastania, które wpłynęły na jej problemy i depresję, która się u niej pojawiła.
Nic, bowiem nie dzieje się bez przyczyny – bardzo często czynnik społeczny powoduję tę chorobę, która pojawia się wcześniej czy później czasem dopiero w dorosłym życiu. – Depresja nie musi być końcem – może stać się początkiem nowego rozdziału, jeśli tylko pojawi się pomoc – mówiła.- Obecnie dzięki takim ośrodkom jak CZP jest ona na wyciągnięcie ręki i dzięki interdyscyplinarnemu zespołowi pozwala na to, że jest skuteczna - mówiła Anna Wawrzyńczak.
O tym, że depresja dotyka nie tylko jednostkę, ale i całe systemy rodzinne, mówiła psycholog mgr Natalia Kroker. Jej wykład przypomniał, że często terapia powinna obejmować całą rodzinę, a nie tylko nastolatka przeżywającego kryzys.
Z jednej strony jest wtedy udzielana pomoc dorastającej osobie, z drugiej przekazuje wiedzę bliskim, z czym zmaga się ich dziecko czy nastolatek i jak postępować w takich sytuacjach, szczególnie w kryzysie. Stereotypowe zachowania to przekazywanie komunikatów: „weź się w garść”, „inni mają gorzej od Ciebie” paradoksalnie często przynoszą skutek odwrotny od zamierzonego - podkreśliła psycholog.
Ważnym głosem była także prelekcja dr Michała Winnickiego pt. „(Nie)męska depresja”. Ekspert zwrócił uwagę na trudności, z jakimi borykają się mężczyźni szukający pomocy.
Czas skończyć z mitem „twardziela”. Prawdziwa siła to odwaga poproszenia o wsparcie – podkreślił. Dodał, że statystyki nie pozostawiają złudzeń, to właśnie mężczyźni znacznie częściej podejmują skuteczne próby samobójcze. Każdy bez względu na płeć narażony jest na zachorowanie na depresję i w takiej sytuacji powinien szukać profesjonalnej, skutecznej pomocy. Niestety przeszkodą są tutaj wskazane i wciąż obecne stereotypy, że u prawdziwego mężczyzny nie ma miejsca na okazywania słabości czy przyznanie się, że potrzebuje wsparcia i fachowej pomocy. A zdrowie psychicznie jest tak samo ważne jak fizyczne i zdarza się, że trzeba tę część nas leczyć, bowiem depresja jest niezwykle groźną chorobą zagrażającą nie tylko codziennemu funkcjonowaniu, ale i naszemu zdrowiu i życiu - zaznaczył dr Winnicki.
Na zakończenie dr Wioletta Ławska zaprezentowała działania Centrum Dostępności Akademii Nauk Stosowanych w Nowym Targu, które oferuje wsparcie psychologiczne dla studentów i lokalnej społeczności, stając się ważnym ogniwem w systemie opieki. A udział młodzieży w konferencjach takiej jak ta w Rabce pomaga zdjąć wciąż obecną stygmatyzację chorób i zaburzeń psychicznych, zrozumieć depresję i zdobyć wiedzę, jakie działania można podjąć, aby albo jej uniknąć, albo, jeśli już wystąpi jak skutecznie liczyć.
Konferencja w Rabce-Zdroju to dowód na to, że rozmowa o depresji może być nie tylko potrzebna, ale i budująca. W świecie, gdzie tempo życia nie zwalnia, a presja rośnie, takie inicjatywy przypominają, że troska o psychikę to nie luksus – to konieczność. I że nikt nie powinien być w tym sam.
Zdjęcia: Adam Gałdyn/Przemysław Bolechowski