Ukąszenie przez kleszcza może prowadzić do groźnych chorób zakaźnych, dlatego kluczowe znaczenie ma szybkie i prawidłowe usunięcie pasożyta. Nie należy zwlekać z tą czynnością ani uzależniać jej od konsultacji lekarskiej – im dłużej kleszcz pozostaje w skórze, tym większe ryzyko zakażenia, m.in. boreliozą czy kleszczowym zapaleniem mózgu.

Jak bezpiecznie usunąć kleszcza?
W aptekach dostępne są specjalne narzędzia przeznaczone do samodzielnego usuwania kleszczy. Każde z nich zawiera instrukcję obsługi, która pozwala skutecznie i bezpiecznie pozbyć się pasożyta.
Po usunięciu kleszcza:
- Umyj i zdezynfekuj skórę (np. wodą utlenioną lub preparatem dostępnym w aptece),
- Jeśli pozostał większy fragment kleszcza (np. główka), postępuj zgodnie z instrukcją narzędzia,
- Drobne fragmenty pod skórą zazwyczaj nie zwiększają ryzyka zakażenia – wystarczy dezynfekcja.
WAŻNE! Czego nie robić podczas usuwania kleszcza:
- Nie wyciągaj go gołymi palcami, igłą ani pensetą nieprzystosowaną do tego celu,
- Nie smaruj miejsca tłuszczem, kremami, alkoholem, oliwą ani innymi chemikaliami,
- Nie przypalaj, nie wyciskaj ani nie rozgniataj kleszcza.
Usunięcie kleszcza to zabieg higieniczny, nieinwazyjny, który w większości przypadków można i należy wykonać samodzielnie, także u dzieci.
Kiedy skontaktować się z lekarzem?
Konsultacja medyczna może być potrzebna, gdy:
- W miejscu wkłucia pojawi się zaczerwienienie, obrzęk lub podejrzane zmiany skórne, szczególnie po pozostawieniu większego fragmentu kleszcza,
- Wystąpią niepokojące objawy ogólne: wysoka gorączka, nudności, wymioty, bóle głowy lub objawy neurologiczne.
W takich przypadkach należy zgłosić się do poradni POZ, gdzie lekarz rodzinny podejmie dalsze kroki lub – jeśli to konieczne – skieruje na konsultację specjalistyczną.
Jak zapobiegać chorobom odkleszczowym?
- Zaszczep się przeciwko kleszczowemu zapaleniu mózgu – szczepienia są dostępne dla dzieci i dorosłych, zgodnie z zaleceniami producentów. Więcej informacji: : http://szczepienia.pzh.gov.pl/szczepionki/kleszczowe-zapalenie-mozgu/
- Podczas spacerów: stosuj repelenty odstraszające kleszcze, zakładaj długie rękawy i nogawki oraz jasną odzież (łatwiej dostrzec kleszcza), o powrocie dokładnie obejrzyj całe ciało, zwłaszcza pachy, pachwiny, fałdy skórne, skórę głowy i okolice intymne, wytrzep ubranie – kleszcze mogą pozostawać na odzieży.
Opracowano na podstawie materiału pt. POSTĘPOWANIE W PRZYPADKU WKŁUCIA SIĘ KLESZCZA Autor: dr Agnieszka Jankowska-Zduńczyk, specjalista medycyny rodzinnej, Konsultant Krajowy w dziedzinie medycyny rodzinne