Cukrzyca

Materiały edukacji zdrowotnej dla Pacjentów i ich rodzin.

Cukrzyca ciążowa

Definicja

Cukrzyca - grupa chorób metabolicznych charakteryzująca się hiperglikemią - wysokim poziomem cukru we krwi, wynikająca z defektu dotyczącego wydzielania insuliny bądź jej działania lub z obu efektów razem.

1. Samokontrola w cukrzycy – zadania do wykonania codziennie lub kilka razy w tygodniu:
   • dokonaj pomiaru stężenia glukozy we krwi zgodnie z zaleceniami lekarza prowadzącego bądź edukatora,
   • zapisz wynik w dzienniczku samokontroli,
   • przyjmij leki – insulinę wg zalecenia lekarza,
   • sprawdzaj stopy codziennie,
   • realizuj swój plan posiłków oraz aktywności fizycznej,
   • dokonaj pomiaru masy ciała 3x w tygodniu,
   • dokonaj pomiaru ciśnienia tętniczego krwi codziennie,
   • regularnie dokonuj kontroli u lekarza diabetologa co najmniej 1x na 2 miesiące lub częściej w zależności o wyrównania cukrzycy.




2. Zalecany wysiłek fizyczny:
   • dostosuj do swoich możliwości,
   • 30 min. intensywnego marszu 5x w tygodniu bądź jazda na rowerze, pływanie, chodzenie po schodach a nie jazda windą,
   • wysiłek powinien być tak intensywny aby spowodować zmęczenie i poty,




3. Metody i techniki wstrzykiwania insuliny:
   • insulinę krótkodziałającą podaj w brzuch,
   • insulinę średniodziałającą podaj w brzuch lub ramię,
   • insulinę długodziałającą - nocną podaj w udo,
   • używaj krótkich igieł 6 mm lub 8 mm,
   • podaj insulinę prostopadle w tkankę podskórną i odczekujemy 6 - 10 sekund,
   • zmieniaj miejsca wkłucia np. co tydzień raz lewa strona ciała raz prawa,
   • powyżej 30 j insulinę podajemy na 2 wkłucia w odstępie co najmniej 1 cm,
   • igłę zmieniaj każdorazowo,
   • po założeniu nowego wkładu z insuliną wypuść powietrze poprzez nastawienie 2 - 4j i wystrzyknięcie w powietrze aż do pojawienia się insuliny,
   • rozpoczęta insulina może leżeć w temp. pokojowej 4 - 5 tyg.,
   • zapakowaną insulinę trzymaj w lodówce w temp. 2 - 8 stopni C nie wolno zamrażać !




4. Powikłania w cukrzycy:
   • hipoglikemia – niski poziom cukru we krwi – niedocukrzenie poniżej 60 mg%,
   • hiperglikemia wysoki poziom cukru we krwi przekraczający 2 godziny po posiłku 140 mg%,
   • retinopatia powikłania oczne,
   • nefropatia – uszkodzenie nerek,
   • neuropatia – uszkodzenie nerwów obwodowych,
   • zespół stopy cukrzycowej – infekcja , owrzodzenie i/lub zniszczenie głębokich tkanek stopy, połączone z neuropatią i/lub uszkodzeniem tętnic stopy u osoby z cukrzycą.




5. Obsługa gleukometru
   • zapoznaj się z instrukcją obsługi,
   • ustaw datę i godzinę,
   • używaj tego samego gleukometru,
   • dokonaj pomiaru zaczynając od umycia rąk ciepłą wodą w celu pobudzenia krążenia,
   • nie odkażaj przed nakłuciem (może zakłócić wynik),
   • nakłuwaj boczną część palca unikaj palca wskazującego,
   • wyjęty pasek umieść w odpowiednim miejscu glukometru zgodnie ze strzałką wskazującą,
   • odczekaj aż pojawi się migająca kropla na ekranie gleukometru,
   • nanieś kroplę krwi,
   • po pojawieniu się wyniku zapisz w dzienniku samokontroli,
   • paski są jednorazowe,
   • nakłuwacz jest tylko do twojego użytku,
   • przestrzegaj daty ważności pasków,
   • przechowuj glukometr zachowując jego czystość w temp. pokojowej.




6. Zasady dietetyczne w cukrzycy
   • produkty białkowe stanowią 10-15% dziennego zapotrzebowania,
   • produkty tłuszczowe stanowią 30-35% dziennego zapotrzebowania,
   • produkty węglowodanowe stanowią 50% dziennego zapotrzebowania,
   • zapoznaj się z WW – to jest 10 gram węglowodanu przyswajalnego,
   • stosując insulinę ludzką przestrzegaj 6 posiłków dziennie insulinę podajemy na 30-40 min przed posiłkiem,
   • stosując insulinę analogową posiłek spożywaj tuż przed podaniem insuliny bądź w trakcie lub tuż po posiłku,
   • nie spożywaj węglowodanów prostych ( cukru, sków owocowych, słodyczy, ciastek słodkich owoców: bananów, winogron porzeczek, śliwek, ananasów brzoskwiń z puszki),
   • nie słódź napojów cukrem,
   • nie pij napojów kolorowych,
   • pij wodę mineralną niegazowaną, herbatę, kawę bez cukru,
   • napoje mleczne pij w ograniczonej ilości nie przekraczaj 200ml na jeden posiłek maksymalnie 2x dziennie,
   • zamieniaj mięso wieprzowe na drobiowe,
   • stosuj produkty bogate w błonnik pokarmowy( kasze, ryż brązowy niedogotowane makaron z pełnej mąki),
   • codziennie jedz warzywa i owoce,
   • nie przejadaj się,
   • jedz pełnoziarnisty lub razowy chleb,
   • ogranicz spożywanie tłuszczów i alkoholu,
   • dbaj różnorodność spożywanych posiłków,
   • w przypadku nadwagi lub otyłości redukuj masę ciała.