Ćwiczenia oddechowe

Materiały edukacji zdrowotnej dla Pacjentów i ich rodzin

Ćwiczenia oddechowe dla osób z chorobami układu oddechowego

1. Czym są ćwiczenia oddechowe ?
   

   Rehabilitacja oddechowa to kompleksowy program terapeutyczny mający za zadanie poprawę jakości życia osób z przewlekłymi chorobami układu oddechowego takimi jak:

   • przewlekła obturacyjna choroba płuc,
   • astma,
   • śródmiąższowa choroba płuc itp.

   
   

   Zastosowane ćwiczenia mają na celu zwiększenie pojemności płuc i siły mięśni oddechowych, zaktywizowanie różnych torów oddechowych, a także zwiększenie ruchomości przepony i stawów klatki piersiowej.




2. Główne cele ćwiczeń oddechowych:
   
   • wzmocnienie mięśni oddechowych,
   • zwiększenie objętości płuc,
   • uzyskanie prawidłowego wzorca oddechowego,
     
     
   • ułatwienie usuwania wydzieliny z oskrzeli,
   • zmniejszenie duszności,
   • poprawa tolerancji wysiłku.




3. Tory oddechowe:
   
   • Piersiowy - w trakcie wykonywania wdechu rozszerzają się górne obszary klatki piersiowej.
   • Brzuszny - podczas wdechu poszerzają się tylko dolne partie płuc bez pracy klatki piersiowej.
   • Piersiowo - brzuszny - w czasie wykonywania wdechu pracuje klatka piersiowa wspomagana pracą przepony - tor ten jest odpowiedni do prawidłowej pracy układu oddechowego.




4. Ogólne zasady wykonywania ćwiczeń oddechowych:
   
   • najlepiej jest je wykonywać dwa razy dziennie,
   • zalecane jest wykonywanie ćwiczeń oddechowych przed planowanym posiłkiem lub godzinę po posiłku,
   • powietrze nabieramy nosem - wdech, a wypuszczamy przez usta – wydech,
   • wydech powinien być dłuższy od wdechu , oraz powinno się go wykonywać spokojnie,
   • wykonujemy po 6 powtórzeń ćwiczeń w 3 - 4 seriach,
   • ćwiczenia powinny trwać około 15 minut,
   • pomieszczenie, w którym wykonujemy ćwiczenia powinno być uprzednio dobrze przewietrzone.




5. Przykładowe ćwiczenia oddechowe:
   
   • Pozycja wyjściowa: siad na krześle, plecy wyprostowane
     

     Ruch:

     1. wdech nosem,
     2. wydech spokojny długi ustami

     
     

     Ilość powtórzeń 6x

     
     
     

   • Pozycja wyjściowa: jak wyżej - laska gimnastyczna trzymana oburącz na szerokość barków.
     

     Ruch:

     1. Wdech nosem z równoczesnym wzniesieniem laski gimnastycznej.
     2. Wydech ustami wraz z opuszczeniem laski gimnastycznej.

     
     

     Ilość powtórzeń 6x

     
     

   • Pozycja wyjściowa: jak wyżej - w obu rękach laska gimnastyczna na szerokość barków kończyny górne wyprostowane przed klatką piersiową.
     

     Ruch:

     1. Wdech z przyciągnięciem laski do klatki piersiowej na wysokości mostka.
     2. Wydech ustami z wyprostowaniem kończyn górnych do pozycji wyjściowej.

     
     

     Ilość powtórzeń 6x

     
     

   • Pozycja wyjściowa: jak wyżej - dodatkowo butelka wypełniona wodą do 2/3 wysokości z słomką w środku.
     

     Ruch:

     1. Wdech nosem - zatrzymać powietrze.
     2. Włożyć słonkę do ust i wykonać spokojny wydech ustami do słomki powodując bąbelki w butelce.

     
     

     Ilość powtórzeń 6x

     
     
     

   • Pozycja wyjściowa: jak wyżej.
     

     Ruch:

     1. Wdech nosem z wstrzymaniem powietrza w klatce piersiowej na min. 5 sekund.
     2. Wydech ustami długi i spokojny.

     
     

     Ilość powtórzeń 6x

     
     

   • Pozycja wyjściowa: jak wyżej.
     

     Wykonanie przez drugą osobę: ułóż dłonie w postać łódeczki i wykonaj oklepywanie klatki piersiowej (po stronie pleców max. do ich połowy).

     Jednocześnie osoba oklepywana może wydawać jednostajny dźwięk (np. aaaa, eeee), który wprawia klatkę piersiową w dodatkowe wibracje.
     
     

Źródło:

• Zembaty A., Kinezyterapia, Tom II, Wydawnictwo Kasper Sp. z o.o., Kraków 2003.
• Wybrane zagadnienia rehabilitacji oddechowej, Ryszard Rutkowski, Joanna Rutkowska, Krzysztof Rutkowski, Zenon Siergiejko.
• Rehabilitacja oddechowa u dorosłych, ELF.
• https://glebokioddech.pl/rehabilitacja-oddechowa/