+48 45 95 99 111
Środowiskowe Centrum Zdrowia Psychicznego, które przez ostatnie lata działało przy Podhalańskim Szpitalu Specjalistycznym im. Jana Pawła II w Nowym Targu, okazało się niezwykle potrzebne dla pacjentów z tego regionu. Co jednak równie ważne - oferowało pomoc psychiczną w zupełnie nowej formie leczenia, uzupełniającej istniejący w placówce Oddział Psychiatryczny. Był to program pilotażowy, z założenia trwający tylko przez okres czterech lat, który dobiegł końca. Ale to nie oznacza, że centrum przestaje przyjmować pacjentów i udzielać im niezbędnej pomocy. Teraz bowiem pod nazwą Centrum Zdrowia Psychicznego jest finansowane przez Narodowy Fundusz Zdrowia i mogą z niego korzystać nie tylko mieszkańcy powiatu nowotarskiego, ale i tatrzańskiego.
Środowisko Centrum Zdrowia Psychicznego przy nowotarskim szpitalu powstało w ramach projektu „Deinstytucjonalizacja szansą na dobrą zmianę. Projekt zintegrowany. Obszar testowania - Powiat Nowotarski”.
-
Ponad 4 lata temu podpisywaliśmy umowę na dofinansowanie tego
projektu – mówi Ewa Piątkowska, dyrektor Centrum. - I
pamiętam, jak dziś, że było to dokładnie 5 marca 2020 roku. Czas
szybko jednak mijał i wraz z końcem 2023 roku zakończyliśmy
realizację tego projektu. Mogę teraz, podsumowując ten czas, powiedzieć, że zrealizowaliśmy wszystkie założenia projektu. To
nie oznacza jednak zamknięcia naszej placówki, z której korzystają
setki pacjentów – nasza działalność jest kontynuowana, chociaż
w nieco innej formule. Co równie ważne, teraz z pomocy naszych
specjalistów mogą korzystać pacjenci nie tylko z powiatu nowotarskiego, ale i tatrzańskiego.
Pomoc psychiatryczna bardzo potrzebna
Przez cztery lata działania Środowiskowego Centrum Zdrowia Psychicznego okazało się, że pomoc psychiczna jest na Podhalu niezwykle potrzebna. Wystarczy przypomnieć, że od marca 2020 roku centrum pomogło 3500 klientom indywidualnym. Z kolei klientów instytucjonalnych, którzy skorzystali ze szkoleń i psychoedukacji, było ponad 1700. To w sumie prawie 5500 podmiotów, ale przede wszystkim pacjentów pracujących i mieszkających na terenie całego powiatu nowotarskiego. Niewątpliwie więc skala udzielonej pomocy była ogromna, a to pokazuje, ilu mieszkańców południa Małopolski zmaga się z różnego rodzaju problemami psychicznymi. Choć na początku wiele osób wątpiło, czy uda się zrealizować całe przedsięwzięcie.
Rewolucyjny model leczenia
- Już w roku 2016 rozpoczęły się rozmowy o możliwości stworzenia tego projektu i ubiegania się o dofinansowanie – przypomina Marek Wierzba, dyrektor Podhalańskiego Szpitala Specjalistycznego im. Jana Pawła II w Nowym Targu. - Z założenia miał to być projekt w zakresie szeroko pojętej opieki psychiatrycznej. On miał wprost nawiązywać do sprawdzonych i stosowanych wzorów leczenia psychiatrycznego, szczególnie w krajach Europy Zachodniej. Przyznam, że gdy pierwszy raz miałem okazję się z tym zetknąć, było to dla mnie rewolucyjne w założeniach. Uznaliśmy, że trzeba spróbować. Z perspektywy czasu przyznam, że wielu z nas miało obawy czy zastrzeżenia, czy to się uda. W pewnym okresie musieliśmy się zmierzyć nawet ze sceptycznymi ocenami instytucji finansującej. Taki jest jednak los pionierów i dzięki naszej determinacji ostatecznie projekt udało się zrealizować.
Bliżej pacjenta
Forma działania Środowiskowego Centrum Zdrowia Psychicznego przy nowotarskim szpitalu była niezwykle innowacyjna, by nie powiedzieć rewolucyjna. Zmieniała praktycznie całkowicie podejście do pacjentów z problemami psychicznymi.
- Ten projekt to był początek ewolucji nowotarskiej psychiatrii - mówi dr Ewa Makieła lekarz psychiatra, wtedy wicedyrektor Centrum. - W tym roku mija 30 lat odkąd psychiatria zagościła na terenie powiatu nowotarskiego. To wtedy został otwarty Oddział Psychiatryczny w nowotarskim szpitalu. To była kompletna nowość, bo wcześniej w zasadzie pacjenci trafiali głównie do dużych szpitali psychiatrycznych. Teraz jest kolejny etap i psychiatria z leczenia szpitalnego zaczyna być przenoszona do środowiska pacjenta, blisko jego miejsca zamieszkania. Nie da się rozdzielić tego, w jakim środowisku żyjemy, od tego, co się z nami potem dzieje i jakie mamy objawy w kryzysach.
Jak wyjaśniała Ewa Piątkowska, w ramach centrum - poza medyczną pomocą w szpitalu, lekarze i terapeuci wychodzili do środowiska. Były zespoły mobilne, sieci współpracy z organizacjami pozarządowymi, samorządem, Podhalańską Akademią Nauk Stosowanych.
Wsparcie społeczne
Był też eksperyment z tzw. mieszkaniem chronionym. - Częścią oparcia społecznego było prowadzenie mieszkania chronionego. W trakcie projektu skorzystało z niego 12 osób. To taka forma wsparcia, że klient jest medycznie prowadzony w centrum, a dodatkowo ma zapewnione wsparcie społeczne. Mam tutaj na myśli zespół ludzi: opiekun mieszkania chronionego, pracownik socjalny i prawnik. Oni pomagają podopiecznemu urządzić się samodzielnie, ale z ich wsparciem. A w perspektywie zawsze jest szansa samodzielnego zamieszkania - opisuje sposób działania dyrektor Ewa Piątkowska.
Projekt formalnie się zakończył. Potrzebujący jednak nadal mogą liczyć na wsparcie. Przy nowotarskim szpitalu funkcjonuje Centrum Zdrowia Psychicznego, a dodatkowo pomoc została rozszerzona na teren powiatu tatrzańskiego. Punkty konsultacyjne powstały w Zakopanem, Nowym Targu, a także w Rabce-Zdroju.
